TEVFİK ESENÇ (1904-7 Ekim 1992)
Ubıhça’yı konuşan son kişi
Tevfik Esenç, Çerkeslere ait bir dil olan Ubıhça’yı son konuşan kişidir. Yaşamının tamamını Manyas’ın Hacıosman köyünde geçirdi. Bu köyde, Ubıhça konuşan ailesi tarafından büyütüldü. Köyünde muhtarlık da yapan Esenç’in, Ubıhça’yı konuşan son kişi olması, Fransız dilbilimci Georges Dumazil’in dikkatini çekti. Dumazil ve ekibinin, Esenç’in sesini kaydederek oluşturduğu veri sadece Ubıhça hakkında değil, Ubıhlar’ın kültürü, mitolojisi, gelenek ve görenekleri hakkında da geniş bilgilere ulaşmasını sağladı.
Tevfik Esenç, yaşadığı süre içinde Ubıhça dili konusunda sürekli başvuru kaynağı oldu.
Dumazil’in kayıtlarına göre Esenç, standart Ubıhça’yı en iyi şekilde konuşuyor ve yazıyordu.
Tevfik Esenç, 7 Ekim 1992’de, 88 yaşında yaşamını yitirdi.
Vasiyeti üzerine mezar taşına, “O, Ubıhça’yı konuşan son kişiydi” yazıldı.