Kıyıdaki Haydar Çavuş Camii, büyük kubbesinin yanlarında küçük kubbeleriyle, yıldırımsavarı ve taş alemli zarif minaresiyle Bandırma’nın güzelliklerine daha da bir güzellik katıyordu.
Yelkenli kayıklar ve mavnalar hemen önüne bağlanırdı. Ahşap iskelesine yük taşıyan yelkenli mavnalar ve küçük tekneler yanaşabiliyordu. Açıkta demirleyen Ticaret-i Bahri ve Tekfurdağı gibi büyük vapurlar yetersiz ve eskiydi. İskele ile vapurların arasında gidip gelen kayıklar yük ve yolcu taşıyorlardı. Haftada iki kere Bandırma ile İstanbul arasında sefer yapan İdare-i Mahsusa’nın vapurlardan biri olan Ticaret-i Bahri vapuru yandan çarklı idi.
Fevaidi Osmaniye zamanında alınmıştı. Yük ve yolcu taşımak için tasarlanmış bu vapurun baş ve kıç ambarlarını kuzularla doldururlardı. Yol boyunca hem deniz kokusu, hem de ambarlardan gelen hayvan dışkısının kokusu solunurdu. Bazen birinci ve ikinci mevki kamaraları kuzularla doldurulunca yolculara yer kalmazdı. Vapurda ortalıkta kalıp yerlerde yatanlar, uykusuzluktan perişan olurdu. Yolculuk gece boyu 9-10 saat kadar sürüyordu.
Yaz aylarında güvertede oturulur, kadınlar sepetlerinden çıkarttıkları zeytin, peynir, ekmek veya börek gibi yiyeceklerle karınlarını doyururlardı. Kış aylarında rüzgar, soğuk bir muşamba gibi vücuda yapışınca ambarlara inmekten başka çare kalmazdı. Dalgalı denizde vapur bir o yana, bir bu yana yatarak yol alırken, öğürenler ve kusanlar olurdu. Davlumbazın kenarında iki üç tane, daracık yan kamara vardı. Burada yatmaktansa dışarıda durmak daha iyiydi.
Ticaret-i Bahri’den biraz daha küçük olan İdare-i Mahsusa’nın Tekfur Dağı vapuru da yandan çarklıydı. Dört yataklı kamarası vardı. O da Ticaret-i Bahri gibi İngiltere’de yapılmıştı. Eski olsalar da diğer günlerde gelen teknelerden daha konforlu sayılırlardı. Liman hareketli olduğu için posta vapurları yetersizdi. Mihalıç ve Balıkesir ovalarından çıkan ürünler İstanbul’a ve öteki beldelere buradan gönderiliyordu.
Bandırma’ya gidip gelen yük tekneleri hiç eksik olmazdı. Yılda 30 bine yakın kuzu, çok sayıda tavuk ve hindi iskeleden vapurlara yükleniyordu. “Bandırma’da liman yönetimine ve vapur seferlerini yapan şirkete ait bir ofis yoktu. 1894 yılının sonlarında Sadaret, Bandırma liman yönetimi ile Bandırma-İstanbul arasında vapur işleten İdare-i Mahsusa Şirketi’ne bir yazı gönderdi. Masraflarını karşılayarak kendilerine birer ofis yapmalarını istedi.” (*) (*) BOA, İ.BH.1.54.Lef-1, 10 Teşrin-i sani 1310/22 Kasım 1894; BOA, İ.BH.1.54.Lef2, 27 Teşrin-i sani 1310/6 Aralık 1894 (devamı var)
