16 HAZİRAN CUMA SABAHI OTOMOBİLİM İLE İZMİT´ TEN BANDIRMA´ YA SEYAHAT EDERKEN KARAMÜRSEL´ DE DENİZ ÜZERİNDEKİ SARI SİS TABAKASINI GÖRDÜM, HEMEN FOTOĞRAF ÇEKTİM. AMA BİLGİSAYARA GİRMEDİĞİM İÇİN BU FOTOĞRAFI HEMEN YAYIMLAYAMAMIŞTIM.
DENİZ ÜZERİNDE SARI SİS
Aslında doğada ?sarı sis? diye bir doğa olayı yoktur. Maksadımı açıklayabilmek için bu terimi ben uydurdum. Olayı tarif eden başka bir isim bulamadım. Olayı "SARI SİS" diye adlandırınca daha çarpıcı ve dikkat çekici oluyor gibi geldi.
Bilindiği gibi meteorolojik sis olayı çok küçük ( mikroskobik ) su damlacıklarının havada hareketsiz olarak asılı kalması olayına verilen isimdir. Diğer bir ifade ile stratus bulutunun yeryüzüne çökmüş haline "sis" adı verilir. Sis olduğu zaman görüş mesafesi 1 km. den daha azdır. Sisin rengi beyaz ve parlaktır. Sis olduğu zamanlarda havadaki nisbi nem oranı % 80´ in üzerindedir. Kesif (yoğun) sislerde genellikle nisbi nem oranı % 99 olur. Çünkü bulutlar yere inmiş demektir.
Dağlık bölgelerde meydana gelen sisler, vadilere çöker. Yüksekçe bir yerden sis altında kalan vadiye bakıldığında, dağ yamaçlarının sis denizi içinde kalmış adalar gibi sıralandığı görülür. Buna ?vadi? adı verilir. Vadi sisi, nemli havanın oroğrafik (yamaç) yükselmesi ve çökmesi sebebi ile oluşur.
İşte benim sözünü ettiğim ?sarı sis? daha ziyade bu ?vadi sisi? ne benzer bir olaydır.
Sarı sis tabakası deniz yüzeyinden başlayıp 10-50 metre yüksekliklere kadar, doğu-batı yönünde, deniz üzerinde uzayıp giden sarı bir şeriti andıran bir tabaka görünümünde.
SARI SİS FAY HATLARI ÜZERİNDE OLUŞUYOR(!)
Sarı sisin beni şüpheye düşüren yönü ise görüldüğü yerlerde gelip tam da fay hattının üzerine oturması. İşin garip tarafı bu sarı sisin puslu havalarda görülebildiği gibi net ve açık havalarda yani görüş mesafesi 20 km.nin üzerindeyken bile deniz üzerinde sarımtırak bir tabaka gibi kilometrelerce uzayıp gitmesi. O yüzden de sarı sisi kendimce ?deprem belirtisi? olarak nitelendiriyorum. Ve çok gariptir 15 yıldan bu yana yaptığım deniz gözlemlerde, sarı sisin öyle her gün değil nadiren ortaya çıktığına ve görüldüğü zamanlarda da yüksek magnitüdlü depremlerin meydana geldiğine çok şahit oldum. Tesadüfen öyle oldu denilebilir fakat bana kalırsa pek de tesadüfe benzemiyor. Bu konunun bilimsel platformlarda tartışılması, incelenmesi gerektiğini düşünüyorum.
Depreme kısa bir süre kala, depreme hazırlanan fay düzlemi açılmaya başlar. Fay düzlemini oluşturan kayaçlarda mikro-tansiyon çatlakları oluşur. Bu çatlaklardan yerin derinliklerinden gelen gazlar yer kabuğundan atmosfer çıkış yapmaya, başlar.
Yerkürenin derinliklerinden gelen gazlar: Carbon monoxide (CO). Carbon dioxide (CO2). Sulphur dioxide (SO2), Hydrogen sulphide (H2S), Hydrochloric acid (HCl), Sulphuric acid (H2SO4) ve Helium (He) gazlarıdır.
Ayrıca fay hatlarında Radon (Rn) ve Argon (Ar) gibi asal gazlar da çıkar.
NACİ GÖRÜR HOCA YILLARDIR ?MARMARA´ NIN ALTI FOKUR FOKUR KAYNIYOR? DİYE BOŞUNA FEVERAN ETMİYOR (!)
Bugüne kadar Marmara Denizi´ e yedi yabancı araştırma gemisi gelip araştırma ve incelemelerde bulundu. (İTÜ) Maden Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Naci Görür ve Prof. Dr. Celal Şengör, Fransız Le Suroit gemisinin denizaltısı Viktor ile fay hattına dalış yaptılar. Deniz tabanı üzerinde sıvı,gaz ve petrol çıkışları olduğunu kendi gözleri ile görüp rapor ettiler ve bu gazlardan çeşitli numuneler alarak laboratuvarlarda incelettiler. Gaz çıkışların Küçükçekmece´ nin güneyinde ve Tekirdağ ile Silivri arasında zirve yaptığı tesbit edilmiş durumda.
SARI SİS´ İN KAYNAĞI KÜKÜRT
Fay hatlarından çok çeşitli gaz çıkışları olsa da gözlemlerde deprem belirteci olarak bunlardan çoğu bizim işimize yaramaz. Örneğin Radon renksiz ve kokusuz bir gazdır. Havadan ağır olduğu için toprak veya deniz yüzeyinde çöküp birikerek bir tabaka oluşturur fakat çıplak gözle bakarak varlığını anlayamayız. Radon gazının varlığını tesbit edebilmek için gaz numunesi alıp detaylı ölçüm ve analizler yapmak gerekir. Diğer gazların çoğu da görsel olarak varlığını belli etmez. Atmosfere çıkış yaptıklarında rüzgar veya benzeri dış etkenler dolayısı ile dağılıp giderler. Kükürtlü bileşiklerin sarı rengi ise çok iyi bir belirteçtir.
Kükürt (sülfür) kokusu yanmış kibrit kokusu gibidir, yerkürenin derinliklerinden gelir, volkanik aktiviteler ve büyük magnitüdlü depremlerden önce çoğu kez kükürt kokusu duyumsandığı rapor edilmiştir.. Volkanik aktivitelerde mağma odasında basınçlanan kükürt bileşikli gazların volkan bacasından kendilerine yol açarak atmosfere ulaşması ile kükürt kokusu duyulur. Deprem öncesi açılmaya hazırlanan fay düzlemindeki saran basıncın artması ile kılcal mikro tansiyon çatlaklarından atmosfere kükürt bileşikleri çıkışları başlar. Kükürt çok yüksek sıcaklıklarda ve basınç altında gaz haline geçer. Doğada kükürt bileşikleri halinde bulunur. Petrol Rafinerileri´ nde yan ürün olarak kükürt elde edilir. Ham petrolün içinde çok az bir miktar kükürt bulunur. Kükürt atmosferdeki oksijenle birleştiğinde bilesikleri : SOx şeklinde gösterilir. Bunlar Kükürt di-oksit (SO2) ve kükürt tri-oksittir. (SO3) Kükürt, hidrojen ile birleştiğinde hidrojen sülfit (H2S) gazı meydana gelir. Bataklık gazı olarak adlandırılan bu gaz çürük yumurta gibi kokar. Kükürt bileşikleri atmosfere çıktıktan sonra havadan daha ağır olduğu için toprak veya deniz yüzeyine yakın sarı bir tabaka şeklinde çöker ve birikir. Su ile birleştiğinde sülfürik asit (H2SO4) oluşur. Atmosfere çıkan kükürt bileşikli gazların ömrü 4 ila 10 gündür.
DEPREM KESTİRİMİNDE "GÖZLEM" İN ÖNEMİ
Deprem konusuna, Amerikalılar gibi para gücüne dayalı olarak milyarlarca $ harcayacak durumumuz olmadığına ( olsaydı bile harcanmayacağı belli olduğuna ) göre olası yıkıcı bir depremi önceden tespit edebilmek için geriye gözlem yapmaktan başka çaremiz kalmıyor.
Büyük depremler gelmeden önce mutlaka çok çeşitli belirtiler verir. Eğer bu anomalilerden birkaçını bile yakalayabilirsek beklenen depremi önceden tahmin eden ülke olarak Dünya tarihine bile geçebiliriz.
