Son zamanlarda Marmara` daki depremciklerin belirgin bir şekilde azalması dikkat çekici. Marmara` da 5,1 büyüklüğündeki son deprem 25 Temmuz 2011 tarihinde meydana gelmişti. O tarihten bu yana bölgede 4 büyüklüğünde deprem bile olmadı. Son birkaç yıldır Marmara Denizi` nde meydana gelen depremlerin azalma eğilimine girdiğini fark etmeyen yoktur sanırım. 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi` nden sonra, yaşamımızı doğrudan ilgilendirdiği için izlemeye başladığımız ve bunu günlük bir alışkanlık haline getirdiğimiz Kandilli Rasathanesi web sitesindeki son depremler listesine baktığımızda Marmara Bölgesinde deprem göremez olduk. Son birkaç yıldır deprem aktivitesinin giderek karakter değiştirdiğini sismik etkinliğin trend değiştirdiğini gözlemliyoruz.
Marmara artık iyice suskunlaştı. Bu durum Marmara` nın deprem davranışının yeni bir safhaya girdiğinin göstergesi olabilir. Beklenen olası büyük Batı Marmara Depremi` ne artık iyice yaklaşmış olabiliriz. Uzun süren suskunluğun ardından büyük bir ana şok olasılığı yok sayılamaz.
AKDENİZ, EGE VE MARMARA BÖLGESİ, KAF VE DAF DEPREM İŞLEYİŞİ
Akdeniz, Ege ve Marmara` nın depremsellik davranışı, Kuzey Anadolu Fayı ve Doğu Anadolu Fayı üzerinde meydana gelen dönemsel depremsellik artışı ya da azalması arasında karmaşık ilişkiler mevcuttur.
Akdeniz ve Ege Denizi` nde deprem yoğunluğu artınca, Afrika plakasının Anadolu mini plakasını kuzey yönlü sıkıştırması da artmış anlamına geliyor. Bu durum, geometrisi yüzünden, Kuzey Anadolu Fayı `nın kilitlenmesine ( suskunlaşmasına ) neden oluyor. Bu dönemde Kuzey Anadolu Fayı` ndaki deprem yoğunluğu bir süre için azalıyor fakat buna karşın Kuzey Anadolu Fayı üzerinde gerilim birikmeye devam ediyor. Akdeniz ve Ege Denizi` ndeki deprem yoğunluğu azalmaya başladığı dönemlerde ise Afrika plakasının Anadolu mini plakası üzerindeki baskısı azalıyor, o zaman da Kuzey Anadolu Fayı`nda daha önceden birikmiş olan gerilim 4+ ve daha üzeri büyüklüklerdeki depremlerle ortaya çıkmaya başlıyor.
Bu işleyiş anlaşılınca hangi bölgede ne zaman depremselliğin artacağı ya da azalacağını tahmin etmek zor olmuyordu.
Fakat Marmara` daki suskunluk yeni bir durumdur. Marmara` nın bu suskunluğunu uzun süre devam ettirebilmesi olasılığı çok zayıf bir ihtimal olduğunu düşünüyorum. Uzun süren sismik suskunluk ( seismic quiescence ) ardından büyük bir yıkıcı depremin yaklaşmakta olduğunu işaret ediyor olabilir.
Bu uzun süren dikkat çekici suskunluk bence çok çok önemli. Kırılabilmesi için gereken asgari stres eşik değerini çoktan aşmış durumda olan, Marmara tabanı derinliklerinde yatmakta olan Marmara Fayı, deformasyon sürecinin sonlarına yaklaşmış olup bizlere kötü bir sürpriz yapmaya hazırlanıyor olabilir. Bu olasılığın yerbilimciler tarafından tartışılması, araştırılması olası sebep ve sonuçlarının iyice irdelenip yorumlanması gerekiyor. Ne yazık ki Marmara faylarındaki suskunluk yerbilimcilere de yansımış durumda. Bir zamanlar her akşam TV` lerimize görmeye alıştığımız ünlü deprem hocalarımız faylardan daha da beter suskunlaştı.
Bundan tam 2 yıl önce bugün yitirdiğimiz Rahmetli Ahmet Mete Işıkara (*) sağ olsaydı ne yapar eder depremi gündeme getirmeyi becerir, kameraların karşısına çıkarak : " bu sessizlik hayra alamet değil " diye bizleri uyararak toplumun deprem bilincini canlı tutmayı başarırdı.
Ne yazık ki Marmara faylarındaki suskunluk yerbilimcilerimize de yansımış durumda. Bir zamanlar her akşam TV kanallarında görmeye alışık olduğumuz ünlü deprem hocalarımız faylardan daha da beter suskunlaştı.
Bundan tam 2 yıl önce bugün aramızdan ayrılan Rahmetli Ahmet Mete Işıkara (*) sağ olsaydı ne yapar eder depremi gündeme getirmeyi becerir, kameraların karşısına geçerek : " bu sessizlik hayra alamet değil " diye bizleri uyararak toplumun deprem bilincini canlı tutmayı başarırdı..
(*) Boğaziçi Üniversitesi Kandilli rasathanesi eski müdürü, değerli bilim adamı Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara 21 Ocak 2013 tarihinde hayata gözlerini yummuştur. Ülkemiz adına önemli hizmetler veren ve özellikle 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi sonrası yaptığı toplumu bilinçlendirme çalışmaları nedeniyle başta çocuklar olmak üzere ülkemizin Deprem Dede` si olarak hafızalarda yer edinen Prof. Işıkara‘ya Allah‘tan rahmet, ülkemize, ailesine, yakınlarına ve tüm meslektaşlarımıza başsağlığı ve sabırlar diliyorum.
