İrfan AYDINOĞLU -SİSMİK KALEM


BANDIRMA İÇİN DEPREM UYARISI (!)

BANDIRMA İÇİN DEPREM UYARISI (!)







Uydudan sürekli olarak yapılan GPS yer hareketi ölçümlerine göre, Anadolu levhası batıya doğru sürüklenirken, eş zamanlı olarak eş merkezli yaylar boyunca da dönme hareketi yapmaktadır. Bu yayların dönme kutbu merkezleri  Mısır' daki Nil Nehri deltasındadır. KAF (Kuzey Anadolu Fayı ) ile DAF' ın (Doğu Anadolu Fayı )  Karlıova' da kesişmesinden dolayı Orta ve batı Anadolu batıya doğru çizgisel bir yol alırken, GPS hareket vektörleri Bandırma hizasında aniden güney batıya doğru sert bir eğrilik yarıçapı ile çark ederler. Bu ani dönmeye zorlanış yüzünden Batı Anadolu yerkabuğunda hem gerilme, hem de kayma zorlaması oluşur. Gerilme zorlaması ile grabenler, kayma zorlaması ile doğrultu atımlı faylar oluşmuştur.

Oluşan doğrultu atımlı transform fayların en meşhuru KAF‘dır. Söz edilen mekanik kuvvetlerden dolayı KAF, Batı Anadolu'ya ulaştığında çatallanıp üç kola ayrılır. Kuzey kol, orta kol ve güney kol içerisinde sözü edilen yayın eğriliğine en uygun olanı orta koldur. Bu yüzden de KAF' ın en etkin kolu orta koldur.



KAF, Marmara Denizi deniz tabanında, fay oluşumuna daha az direnç gösteren bir Pull-Apart (çek-ayır) zonu bulduğu için, kuzey kolunun daha kuzeyinde bir en kuzey” kol oluşturmuştur. Marmara Denizi' nin tabanından geçen bu en Kuzey kol, batı Anadolu'daki toplam hareket miktarının neredeyse % 80'ının kendi üzerine alır. İşte bu nedenle Güney Marmara Bölgesi' ndeki 12 adet faya, hareketin % 20'si kadar bir hareket payı kalır. Bu yüzden Güney Marmara faylarının deprem üretme aralıkları, en kuzeyden geçen kola göre daha düşüktür. İşte bu yüzden de Güney Marmara Bölgesi halkı, her 250-500 yılda bir yinelenen döngüsel depremlerin ardından, nesiller boyu süren depremsiz günler yüzünden depremi çabucak unuturlar. Fakat ne yazık ki bu uzun süreli sükunet günlerinin faturası sonradan çok pahalıya patlar. Bu uzun erimli aralıklarla meydana gelen depremler, gerilim rejimine hiç de uymayacak büyüklükte oluşmuşlardır. Yani gerilim altındaki doğrultu atımlı faylarda 6' lık depremlerin olması beklenirken, her seferinde M>7 ‘lik depremler meydana gelmiştir. Bunun sebebi, çatallanan fayların aradasında kalan yerkabuğunun yarı-sert sürüklenimlerle biçim değiştirmesidir.

Marmara Denizinde oluşan her büyük depremden sonra, Güney Marmara Bölgesi' ndeki bu 12 adet faydan biri, büyük bir depremle yanıt vermiştir. Doğal olarak bu olgu katı bir kural olmayıp çok yüksek bir olasılıktır.


Bandırma ve Erdek Körfez' lerinde sıklıkla rastlanılan deniz çekilmeleri ve gizlice oluşan deniz basmaları, ortada deprem, gel-git, veya Karayel-Yıldız-Poyraz rüzgarları esmeden oluşuyor ise bunun tek nedeni, deniz tabanındaki depremsiz yamulmalardır. Depremsiz yamulmalar ise ana şokun yaklaşması dolayısı ile oluşan önemli bir deprem belirtisidir.

Bandırma'dan geçen ve uzun yıllardan beridir suskun olan Edincik Fayı' nın, İmralı Fayı ile Çınarcık'a doğrudan bağlantısı vardır. Bu yüzden de bu fayın deprem üretme potansiyeli MTA diri fay haritasında görülen fayın deprem üretme potansiyelinin 2 katına çıkar.

Bandırma'nın içerisinden geçen ikinci fayın adı, MTA' nın yeni diri fay haritasında Bandırma Fayı” olarak adlandırılmış. Bandırma Fayı' nın doğusunda Mudanya üzerinden Gemlik Fayı ile, batıda Sarıköy Fayı ile birleşip tek bir fay oluşturma olasılığı yüksektir. Bu nedenle Bandırma Fayı' nın deprem üretme kapasitesi, diri fay haritasından görüldüğü kadar küçük değildir.

Yukarıda söylenenlere ilaveten Bandırma ve Erdek körfezlerinin tsunami oluşturmaya çok müsait körfezler olup tarihsel büyük depremler tsunami oluşturduklarının bilinmesi ve sahillerde uygun yapılaşma önlemlerinin alınması gereklidir.



  • BIST 100

    9027,88%2,51
  • DOLAR

    32,31% 0,19
  • EURO

    35,08% -0,07
  • GRAM ALTIN

    2278,69% 0,06
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,00
  • Perşembe 22.6 ° / 10.7 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cuma 22.9 ° / 9.8 ° Güneşli
  • Cumartesi 24.7 ° / 11.1 ° Güneşli

Balıkesir

28.03.2024

  • İMSAK 05:27
  • GÜNEŞ 06:52
  • ÖĞLE 13:19
  • İKİNDİ 16:49
  • AKŞAM 19:35
  • YATSI 20:54