Bandırma ve Erdek çevresini deprem ile tehdit eden en tehlikeli fay hattı, 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi´nde kırılan fay hattının devamı olan fay hattıdır. 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi´ne yenik düşerek kırılan ve en son büyük depremini 1999 yılında üreten bu fay hattının güzergahı, İzmit Körfezi çıkışından itibaren İmralı Adası´ nın kuzeyinden geçerek Bandırma´ya doğru yönelir. Bandırma-Erdek tek yumurta ikizi körfezlerini Kapıdağ kıstağında keserek Edincik´ten karaya çıkan fay hattı daha sonra güney Marmara´ yı katederek Ege Denizi´ ne kadar devam eder. Ege Denizi´nde de devam eder gider?
Kapıdağ´ın zannedildiği gibi bir yarımada olmayıp ada olmasını sağlayan neden aynı fay hattıdır. Temel kayaç türü granit, kuvarsit, mikaşist ve gnaystan oluşan Kapıdağ jeolojik formasyonu Çalışkanlar köyünden itibaren bir müddet karada da devam ediyor. Maalesef bu çok uzun ve çok tehlikeli fay hattına hiç bir haritada rastlanmaz. Çünkü bu fay hattı bilimsel anlamda hiç araştırılmağı için henüz keşfedilemedi. 17 Ağustos 1999 dan sonra yapılan tüm deprem araştırmaları İstanbul civarı için yapılmıştı. Marmara Denizi´nin üzerinde Araştırma gemisi dolaştırıp sismik kesit alması kolaydı. Aynı çalışmayı karada yapmak ise hem çok zor hem de çok masraflı olacaktı. O yüzden böyle bir araştırma yapılmadı, yapılamadı.
Yalova-Truva Fay hattı şu aşamada varlığı bilinemeyen, birkaç kişi tarafından adı telaffuz edilse bile varlığı ispat edilemeyen hipotetik bir fay hattıdır. Eldeki veriler ile bu fay hattının varlığı ben de ispatlanamaz. Fakat bahsedilen bölge iyice araştırılıp, sismik kesitler alındıktan sonra böyle bir yapının olmadığı anlaşılmadıkça bu fayın gerçekte olmadığını da hiç kimse ispat etmiş olmaz. Bu fay hattı çok uzun peryodlarda çalışıyor fakat çok büyük depremler üretiyor. İstanbul şehrinin kuruluş tarihi MS 330´ lu yıllarda başlıyor. Daha öncesinde İstanbul´ da bilinen bir medeniyet kalıntısı yok. Oysa Erdek´ in tarihçesi İstanbul´ dan asırlarca daha öncelere dayanıyor. Güney Marmara sahillerindeki tarihi Mysia bölgesinin en önemli antik yerleşim yeri olan Erdek´i ( Kyzikos ) Kapıdağ ( Arktonnesos ) Yarımada´sında ana karaya bağlayan Belkıs tombolosu üzerinde kurulmasının tarihi İstanbul´ un kuruluşundan asırlarca önceye uzanır. İyonların kolonizasyon hareketleri sırasında bir Milet kolonisi olarak M.Ö. 749 yılında kral Kyzikos tarafından kurulan ve onun ismini alan kentin gelişimi M.Ö. VII. Y.Y ´ın ilk yarısında olmuştur. MS 297? de Kyzikos, otuz üç kenti içine alan Hellespontos Eyalet Merkezi olur, MS 324? e kadar devam eden bu dönemi, İstanbul´ un Bizans´ ın başkenti olması ile birlikte sona erer. İmparator Justinianus döneminde MS 543? deki depremde kent çok büyük hasar görür ve bu olay, Kyzikos´ daki mermerlerin İstanbul´ a taşınmasının başlangıcı olur. Deprem sonucunda Kyzikos halkının kısmen İstanbul´ a göç ettiği de bilinmektedir.
MS 741 ve 1064 yıllarındaki büyük depremlerle Kyzikos tamamen yıkılır ve kendi kaderine terk edilir. Bazı önemsiz orta çağ yerleşimlerine sahne olsa da, bu dönemden sonra mermerleri, yıkılan merkezlere, özellikle İstanbul´ a taşınarak yeni yapılarda kullanılmıştır. Erdek´ in Düzler mevkîndeki Hadrianus Tapınağı MS 741 ve 1064 yıllarındaki büyük depremlerle yerle bir olmuş aynı zamanda yerin altına gömülmüştür. Kyzikos´u taş yığını haline getirebilen bir depremin merkezinin fay hattının tam üzerinde olması gerekir. Bu fay hattının böylesine büyük depremler üretebilmesi için aynı zamanda çok da uzun olması gerekmektedir. Bölgeye en yakın fay hattı olan Gönen-Yenice Fay hattının aradaki mesafe dolayısıyla Erdek´ te bu derece yıkım yapması imkansızdır. Truva antik kentinin ise depremlerle 9 kez yıkılıp tekrar kurulduğunu yapılan arkeolojik kazılardan şehrin 9 katlı olmasından anlaşılmaktadır.
Truva çevresinde de bu fay hattı haricinde bu derece yıkım yapabilecek başka bir fay hattı geçmemektedir. MTA´ nın Türkiye Diri fay Haritası´na bakılacak olursa bu yörede Edincik Fayı, Sarıköy Fayı, Biga Fayı, Etili-Çan Fayı gibi birinin sona erdiği hizadan bir diğeri başlayan uzunluğu 15-20 km.yi geçmeyen kısa kısa fay hatları görünmektedir. Bu kısa fayların üretebilecekleri maksimum depremin büyüklüğünün 6´yı geçmeyeceği çok aşikardır. O zaman bu kısa fay hatları yerkabuğunun derinliklerinde birleşip tek bir fay hattı oluşturuyor anlamı çıkar. Marmara Denizi´nin sismik kesitlerine bakıldığında görünümü fay tarlası gibidir. Ancak bu fayların hepsi tehlike arz etmez. Dağınık gibi görünen fay hatları derinlerde birleşerek tek bir fay hattına dönüşür. İstanbul´ da yıkım yapan depremleri üreten fay İstanbul´ un 10 km. güneyinden geçen Kuzey Anadolu Fayı´ nın kuzey koludur. Kyzikos ve Truva antik kentlerini yıkan fay da; İzmit Körfezi çıkışında çatal yapıp bir kolu kuzeye Prens Adaları´ na yönelerek İstanbul´ u tehdit eden fay olan, diğeri yani çatalın alt ucu İmralı Adasının kuzeyinden geçerek Bandırma-Erdek kıstağını keserek Edincik´ ten karaya çıkan ve güney Marmara´ yı kat ederek Ege Denizi´ ne giren fay hattıdır. Bu fay hattı çizdiği yörünge itibarıyla yaysı bir fay olup yüzlerce kilometreyi bulan uzunluğu itibarıyla tek parçada kırılması halinde maksimum 7,9 büyüklüğünde bir deprem üretme potansiyeline sahip olan bir fay hattıdır.
Kuzey Anadolu Fayı´nın haritası insanlar tarafından değil depremlerin bizzat kendisi tarafından çizilmiştir. 1939 yılında Erzincan´ dan başlayarak oldukça düzgün sayılabilecek bir sıralama ile batıya doğru göç eden depremler birkaç on yıl aralıklar ile ard arda dizilince, bu depremlerin episentırları ve yeryüzünde oluşturduğu kırıklar haritaya işlenerek bu KAF´ ın güzergahı çizildi. 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi´ nden önceki fay haritaları elinize geçer de bakacak olursanız o tarihte Kuzey Anadolu Fayı´nın Marmara Denizi´ nin doğusunda sona erdiğini görürsünüz. Sadece birkaç haritada Marmara Denizi´ nin içinden geçen kesik kesik çizgilerle çizilmiş ?tahmini yapılar? olarak isimlendirilmiş fay haritaları da mevcuttur. Umarım Yalova´ dan Truva´ ya doğru uzanan fay hattı da büyük bir deprem üreterek toprağın altında gizlenmiş olan güzergahını belli etmeden önce keşfedilir de ona göre önceden bazı tedbirler alınabilir.
