Mübadelenin 95. yıldönümü Erdek´te de anıldı.
Girit ve Rumeli Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği´nin Erdek´te gerçekleştirdiği anma programı Helin Otel´de verilen kahvaltıyla başladı.
Ardından konuşan Erdek Girit ve Rumeli Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Hüseyin Sunay, ?Zorunlu Göç? olarak nitelendirilen mübadele ile ilgili şunları söyledi:
?Göç, sadece göç edeni değil, kazananı da sürükler. İnsanın doğduğu toprak ile gömüleceği toprak aynı toprak olmayacaksa ne kalır ki, geriye ölürken yaşamdan. Bir yazarımız, kitabında mübadil olmanın suskunluğunu böylesine güzel anlatıyordu, işte. 30 Ocak 1923´te, Lozan´da, Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan mübadele sözleşmesi, tarihin ilk zorunlu göçünün yaşanmasına neden oldu. Atalarımız, kendilerine, ?Gitmek istiyor musunuz?´ diye sorulmadan, doğup büyüdükleri toprakları zorunlu olarak terk ettiler, geride vatan bırakarak. Onların çoğu doğdukları vatanlarının topraklarında ölemediler. Ama can, ama toprak olsun, geride kalanlardı, onların akıllarından çıkartmadıkları. Atalarımız ada vatan Girit´ten, memleket Karacaova´dan, Vodina´dan, Selanik´ten, Drama´dan, Kavala´dan zorunlu olarak ayrılıp çok güç koşullarda süren yolculuklardan sonra yeni vatan Erdek´e geldiklerinde kendilerini, kurulalı henüz bir yıl olmuş genç Türkiye Cumhuriyeti´nin kollarına bıraktılar. Genç cumhuriyetimiz, bizi kolladı, gözetti, biz de var gücümüzle onun yanında olduk.?
Mübadillerin öncü ve önder örgütü olarak gördükleri ?Lozan Mübadilleri Vakfı? ile federasyonuna da kendilerine destekleri nedeniyle teşekkür eden Sunay, ?Ancak şükranlarımızın en büyüğü elbette ki Gazi Mustafa Kemal Atatürk´edir? dedi.
Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Ali Korkut´un da katıldığı toplantıda daha sonra Atilla Altaş, Girit´in tarihini anlatıp eski yıllarda Girit yaşamını gerçek görüntüleriyle anlattı.
Mübadele kitapları yazarı İskender Özsoy, konuşmasında, ?Mübadele bir dramdır. Türkiye´de yaşayan Ortodoks Rumlar ve Yunanistan´da yaşayan Türkler, zorunlu olarak yer değiştirmişlerdir. Yunanistan´da yaşayan Türkler, mezarlarında son bir fatiha bile okuyamadan, yanan kandillerini bile söndüremeden topraklarından ayrılmak zorunda kalmışlardır? diye konuştu.
Mübadele üzerine kitapları bulunan Gülcan Erdem de, ?Mübadeleyle göç etmek zorunda kalanlar, çok gözyaşı döktüler. Eziyet gördüler. Göçü bırakın, kaçacak yer aradılar. Geldikleri yeni yerlerinde de evlatlarını düşünerek var olma savaşı verdiler? diye konuştu.
Daha sonra her iki yazar da kitaplarını imzaladı.
Ardından, Erdek´te yaşayan 1. kuşak mübadil, 97 yaşındaki Mehmet Özalp´e plâket verildi.
Derneğe gelir olmak üzere açık artırmaya çıkarılan işlemeli tepsiyi, 250 liraya Şemsettin Ateş aldı.
Mübadiller, daha sonra mübadele göçü topaklarından kopan ve savaşlarda yaşamlarını yitiren atalarının anısına denize karanfiller bıraktılar. Önder BALIKÇI
