ÖZEL HABER – Balıkesir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hasan Çetin, Tarım Kredi Kooperatiflerinde et ve süt fiyatlarında yapılan yüzde 25-35 oranlarındaki indirimi değerlendirdi. Çetin, “Bu yapılanlar kalıcı çözüm değil, ancak ölmek üzere olan hastaya pansuman yapmaya benziyor. Bir yıldır söylüyorum, tarım ve hayvancılıkta kriz geliyor diye. Pandemi ile birlikte gıda stratejik ürün oldu. Tarım ve hayvancılıkta siyaset üstü, devlet aklıyla uzun vadeli planlamalar yapılmalı. Devlet, tarım ve hayvancılıkta ürün odaklı destekleme modeline geçmeli ve verdiği destekleri de çok iyi bir mekanizmayla denetlemeli. Günümüzde geçekte hayvanı olmayıp, kağıt üzerinde hayvanı var gözüken ve destekleme alanlar var” dedi.
Balıkesir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hasan Çetin, Tarım Kredi Kooperatiflerinde et ve süt fiyatlarında yapılan yüzde 25-35 oranlarında yapılan indirimlerin kalıcı çözüm olmayacağını, hem üretici hem tüketiciyi memnun edecek, kalıcı çözümlerin hayata geçirilmesini istedi.
Tarım ve hayvancılıkta yaşanan son gelişmeleri HABERCİ Genel Yayın Yönetmeni Mahmut Acaröz’e anlatan Balıkesir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hasan Çetin, üreticilerin girdi maliyetlerinin düşürülmeden sorunun çözülemeyeceğini söyledi.
“50 KURUŞA ALDIĞIMIZ SAMAN 1 LİRA 80 KURUŞ OLDU”
Geçen yıl 50 kuruşa alınan samanın şimdi 1 lira 80 kuruş olduğunu kaydeden Çetin, “Geçen yıl 1.5 liraya aldığımız Yonca bu yıl 4-4.5 lira. Sılaj ona keza, mısır sılajını geçen yıl 60 kuruşa alıyorduk bu yıl 1.5-1.6 lira. Personel, elektrik, mazot maliyetlerimiz arttı.
“YEM FİYATLARI YÜZDE 300 ARTTI”
Hayvan ve süt üreticilerinin kullandığı hem kaba yem hem de kesif yem dediğimiz fabrika yemleri yüzde 300’ü geçen fiyatlarda arttı. Bununla birlikte üreticinin sattığı süt fiyatları da arttı. Ancak bu sıkıntı 2021 yılından geliyor. 2021 yılında bir yıl, hatta 13 ay boyunca süt fiyatlarına zam olmamıştı. O dönemde çok büyük bir sıkışma oldu” dedi.
“SADECE ET VE SÜTÜ BASKILAMAK NE KADAR DOĞRU?”
Birlik Başkanı Hasan Çetin, “Ülkede her şeyin fiyatı artarken, sadece et ve sütü baskılamak ne kadar doğru? İnsanlar markete girdiği zaman sadece et, süt almıyor ki.
“VATANDAŞIMIZIN UCUZ ET, SÜT TÜKETMESİNE KESİNLİKLE KARŞI DEĞİLİZ”
Bir deterjan, tuvalet kağıdı ya da bir sarf malzemede yüzde 300-400 hatta yüzde 500’lere varan afaki fiyat artışları oldu. En basitinden düşünün diş macunu, diş fırçası, 5-10 liraya aldığın şey şimdi olmuş 80-100 lira. Tamam biz istiyoruz ki tabi ki vatandaşımız eti, sütü, uygun fiyatlarda alsın. Biz ona kesinlikle karşı değiliz.
“ÜRETİCİNİN YEM MALİYETLERİ NE OLACAK?”
Bunu yaparken, Tarım Kredi Kooperatiflerinin marketlerinde yüzde 35 indirim yaparken, bizim yem maliyetlerimiz ne olacak ? Tarım Kredi Kooperatiflerinin yem fabrikaları da var. Marketlerde et, süt fiyatları indirilsin ama üreticinin de aynı oranda desteklenmesi lazım” diye konuştu.
“ÜRETİM ODAKLI DESTEKLEME MODELİNE GEÇİLMELİ”
Tarım ve hayvancılıkta acil olarak üretim odaklı destekleme modeline geçilmesi gerektiğine dikkat çeken Balıkesir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hasan Çetin, “Tarım ve hayvancılıkta devletin verdiği 10’un üzerinde farklı destek var. Gübre, mazot, ürün, yem, buzağı, süt, büyükbaş hayvan ve kırmızı et destekleri var. Ama destekler hala 10 yıl önceki rakamlarda. Üretici 10 yıl önce 375 liralık buzağı desteği ile 10 çuval yem alıyordu. Şimdi aynı destek ile 1 çuval yem alamıyor. Asıl sıkıntı burada.
Destek rakamları çok küçük kaldı. Devlet destekleri üretim odaklı vermeli. Adam tarlasını icara veriyor ama desteği tarla sahibi alıyor. Tarlayı eken adam destek alamıyor. Bu işle gerçekten uğraşan üreticiler destek almalı. Kağıt üzerinde ekili gözüken, kağıt üzerinde hayvanı gözüken ama gerçekte hayvanı olmayıp destek alanlar bile var” dedi.
“HAYVAN SAYILARIMIZ BİLE NET DEĞİL”
Türkiye’de bugün itibarıyla hayvan sayılarının bile net olmadığını kaydeden Hasan Çetin, açıklamasına şöyle devam etti: “Tüm Türkiye’de ilçe tarım müdürlükleri ilçe ilçe, İl Tarım Müdürlükleri de il il hayvan sayılarımızın gerçek rakamlarını tespit etmeli. Ankara’da ki bürokratlar listelerine baktığı zaman bizim etimiz, sütümüz yeterli diyor. TÜİK rakamları bile et ve sütte üretimin düştüğünü gösteriyor. TÜİK’in rakamlarında bu düşüş gözüküyorsa gerisini siz düşünün. Balıkesir ve Türkiye’de tarım ve hayvancılıkta verilen destekler bir an önce gerçek üreticiye yönelik olarak değiştirilmeli.
“SADECE KAĞIT ÜZERİNDE HAYVANI OLUP, DESTEK ALANLAR VAR”
Hayvancılıkta bizim en büyük giderimiz yem. Bize Toprak Mahsulleri Ofisi kanalıyla arpa-mısır desteği verilmişti. Bu destekleri biraz daha çeşitlendirip, kendi yemini kendi üretenlere hammadde desteği de verilebilir. Üreticilere arpa-mısır desteği verilebilir. Bu destekler verilirken de denetim mekanizması çok iyi olması gerekiyor.
Bunun ticaretini yapanlar var. Adamın kağıt üstünde hayvanı var ama gerçekte hayvanı yok. Bu arkadaşlar başvurup destek alıyor. Gerçekten ihtiyacı olan üreticilerin hakkı gasp ediliyor. En büyük sıkıntıda bu. Denetim mekanizmasının iyi işletilmesi lazım. Verilen desteklerin gerçekten amacına uygun olup olmadığı kontrol edilmeli.
“TARIM VE HAYVANCILIKTA GELECEK PLANI YAPILMALI”
Bir de bizim tarım ve hayvancılıkta 5-10 hatta 20 yıllık planlarımızın olması gerekiyor. Hepimiz biliyoruz, pandemi ile birlikte tarım ve hayvancılığın önemi daha da arttı. Gıda stratejik öneme sahip oldu. Burada siyaset üstü bir kurul oluşturulup gerekirse diğer siyasi partilerin de görüşleri alınarak, ülke için doğru olan bir planlama yapılmalı. Aksi takdirde biz üretmezsek, bu enflasyonun ve hayat pahalılığının önüne geçme şansımız yok.
“YEM SÜT PARİTESİ SAĞLANMALI”
Üreticilerin ayakta kalıp, karnını doyurabilmesi için süt-yem paritesi sağlanmalı. Hayvan yetiştiricileri sattığı bir kilogram süt ile 1.5 kilogram yem alabilmeli.
Besi hayvancılığı yapan üretici de sattığı bir kilogram etini şu an 120-140 liraya kestirmeli. Burada devlet daha önce büyükbaş hayvan yetiştiricilerine 300 lira destek veriyordu hayvan başına. O zaman biz hayvan başına aldığımız 300 lira ile 15-20 çuval yem alabiliyorduk. Bu destekler üretici için çok faydalıydı. Bu destekler tekrar revize edilmeli. Bu sistemde üretici memnun olmazsa tüketici de memnun olmaz. Devlet iki tarafı da memnun edecek adımları atmalı. Biz üreticiler olarak girdi maliyetlerimizin düşmesini, sütümüzü ve etimizi daha ucuza satmak istiyoruz. Bizim ana sıkıntımız girdi maliyetleri. Girdi maliyetleri düşürülmeli.
“DİŞİ HAYVAN KESİMLERİ ARTAR”
Tarım Kredi Kooperatiflerinde başlatılan bu indirim eğer üreticilerin girdi maliyetleri düşürülmezse hepimizi olumsuz etkiler. Bugün üreticinin 7.5 liraya sattığı sütün olması gereken rakam 9-10 lira. Üretici bugün sütünü yaklaşık 2.5 lira zararına satıyor. Burada en azından süt üreticisine geriye dönük 1 lira destek uygulaması yapılırsa üretici nefes almış olur. Bu indirimlerle dişi hayvan kesimleri artacaktır. İnsanlar zarar ettiği zaman ne yapacak ? İneğini kesecek, dişi hayvanını kesecek. Bu da bize, ülkemize zarar verecek.
“FELAKET GELİYOR, SON VİRAJDAYIZ”
Ben birlik başkanlığında 1 yılı doldurdum . Göreve geldiğim günden bu yana sürekli uyarıyoruz, et ve süt krizi geliyor, buna önlem alınmalı diye.
Felaket geliyor bunu görüyoruz, artık son virajdayız. Bugün büyükbaş hayvan yetiştiricisi hayvanını kilogramı 95-100 lira arasında kestiriyor. Bu rakamlar üreticiyi kurtarmıyor, büyükbaş hayvanlarda kesim fiyatı en az 120-140 lira bandında olması gerekiyor.
“GENÇLER TARIM VE HAYVANCILIKTAN KAÇIYOR”
Bugün zaten hayvanını kestirip sektörden çıkanların sayısı fazla. Ülkemizde tarım ve hayvancılık yapanları yaş ortalaması 57. Bu çok yüksek bir yaş grubu. Eğer biz gençlerimizi bu sektöre dahil edemezsek ileride daha büyük sıkıntılar yaşarız. Gençler köyde kalmak istemiyor, herkeste gelecek kaygısı var. Gençler, anne babanın zarar ettiğini görüyor ve köyden bir an önce kurtulmak istiyor. Tarım ve hayvancılıkta gençleri teşvik edici radikal projeler hayata geçirilmeli.” Mahmut ACARÖZ-BALIKESİR
